De effectieve consultancy industrie
Mariana Mazzucato en Rosie Collington schreven het spraakmakende boek ‘De consultancy industrie’ hoe consultants bedrijven verzwakken, overheden uithollen en economieën schaden. Mariana Mazzucato is hoogleraar Economics of Innovation and Public Value (University College Londen) en directeur van het Institute for Innovation & Public Purpose (IIPP). Rosie Collington onderzoekt voor haar promotie aan het Institute for Innovations and Public Purpose de politieke economie van klimaatbeleid.
Adviesbureau’s zoals McKinsey, Boston Consulting Group en Bain & Company worden samen vaak aangeduid als de Big Three-strategiekantoren en PWC, De Loitte, KPMG en EY zijn de Big Four-accountancykantoren. Zij worden door overheden, bedrijven en andere organisaties ingezet om voor hen uiteenlopende taken uit te voeren.
In hun boek noemen Mazzucato en Collington de consultancysector de ‘Big Con’.
De geschiedenis van de moderne consultancy is uiteindelijk de geschiedenis van het moderne kapitalisme: op iedere nieuwe trend is door de Big Con meegelift.
Ramingen van de omvang van de mondiale markt van consultancydiensten in 2021 lopen uiteen van bijna 700 miljard tot meer dan 900 miljard dollar, terwijl deze cijfers niet het complete beeld van de activiteiten van de sector laten zien. Consultancycontracten strekken zich uit over waardeketens en sectoren, over landen en continenten, en raken alle lagen van de samenleving.
Er gaat nauwelijks een week voorbij zonder nieuws over weer een geval van corruptie, belangenverstregeling of vermijdbare ongelukken waarbij de mondiale consultancy betrokken is. Maar de consultancyfiasco’s die in de media aandacht krijgen zijn slechts het topje van de ijsberg.
Hoe meer overheden en bedrijven taken uitbesteden, des te minder ze weten hoe dingen gedaan moeten worden, wat ertoe leidt dat organisaties worden uitgehold, in de tijd blijven steken en zich niet ontwikkelen. Met consultants die bij elke stap betrokken zijn, is er vaak heel weinig ‘leren door te doen’.
De analyse van Mazzucato en Collington van de consultancysector schetst een somber beeld van de huidige situatie.
Het scala aan contracten met de sector – via hun rol bij advisering, bij het legitimeren van controversiële besluiten en bij outsourcing – verzwakt onze bedrijven, holt onze overheden uit en schaadt onze economieën. Het toenemende gebruik van grote consultancybureaus die met waardeonttrekkende businessmodellen werken, blokkeert innovatie en de ontwikkeling van kennis en deskundigheid, ondermijnt democratische verantwoordelijkheid en versluiert de consequenties van politieke en commercieel handelen.
Uiteindelijk betalen we de prijs in de vorm van tekortschietende interne investeringen en kennisvergaring: publieke middelen en nadere hulpbronnen gaan verloren, beslissingen door overheid en bedrijven zijn niemands verantwoordelijkheid en blijven ondoorzichtig, en onze democratische samenlevingen verliezen hun dynamiek.
Big Con brengt ons allemaal in gevaar!
De transitie van calculerende effectiviteit naar belangeloze affectiviteit in de samenleving
Het woord effectiviteit staat centraal in de consultancywereld.
Een uitgesproken voorbeeld van effectiviteit is institutionele schaalvergroting. Consultancyorganisaties zijn continue bezig geweest om organisaties te adviseren bij fusies en institutionele schaalvergrotingen. Maar het implementeren van steeds meer effectiviteit binnen organisaties gaat ten koste van de affectieve vermogens van werknemers.
Grote organisaties hebben veel mensen in dienst. Veel werknemers betekent veel ontmoetingen en dus veel prikkels. Te veel prikkels zorgt voor stress en psychische aandoeningen. Ziekte betekent uitval van medewerkers wat gepaard gaat met minder inkomen en hogere kosten voor organisaties. Daarom is effectieve institutionele schaalvergroting boven de menselijke maat niet efficiënt, maar per definitie ziekmakend!
Affectiviteit is de bron van levenslust, levenskracht, levensmoed en levensvreugde. Kleinschaligheid is een fundamentele voorwaarde voor gezondheid. Gezondheid is een voorwaarde voor affectiviteit en geluk. Affectiviteit is het bind- en smeermiddel tussen werknemers waardoor ze elkaar aardig vinden en constructief met elkaar kunnen samenwerken.
Effectieve leiders moeten transformeren naar affectieve leiders, effectief management moet transformeren naar affectief management, zodat effectieve organisaties kunnen transformeren naar affectieve organisaties.
Daarom is het van fundamenteel existentieel belang voor alle medewerkers dat gezondheid, affectiviteit, geluk en welzijn centraal komen te staan bij beschaafde organisaties.
Dat vraagt om deskundigheid van Haptonomen die gespecialiseerd zijn in de wetenschap van de affectiviteit.